Podstawowe informacje o sieciach komputerowych.
Zobacz także techniczne szczegóły pomiarów sieci
Pojęcie ujednoliconego systemu okablowania komputerowo / telefonicznego (zwanego dalej okablowaniem strukturalnym) wywodzi się z USA, gdzie, w latach 70-tych XX wieku, wraz z gwałtownym rozwojem sieci komputerowych zaczęły go stosować instytucje militarne, następnie akademickie (stąd zapewne słowo „kampus” przeniknęło do terminologii polskiej) a wreszcie świat biznesu. Zasadą pomysłu jest „uzbrojenie terenu” – podobnie, jak postępuje się przy budowie sieci wodociągowej lub elektrycznej – w przydatne później, mądrze rozplanowane okablowanie, służące przez długi czas bez potrzeby zasadniczych modyfikacji do przesyłania informacji w „uzbrajanym” obszarze, a jednocześnie na tyle elastyczne aby mogło być wykorzystywane jako nośnik dla różnorodnych protokołów transmisji i – o ile jest to realne w dobie lawinowego rozwoju elektroniki – służyło możliwie długo. W szczególności zakłada się, że przeznaczenie budynków będzie się zmieniać i nowi najemcy (np. inna firma) powinni bezproblemowo podłączyć się do istniejącej sieci. Podraża to wprawdzie wykonanie okablowania (np. pełny zespół gniazd przyłączeniowych powinien być przewidziany na każdych kilku metrach kwadratowych powierzchni biurowej) ale jednocześnie zwiększa wartość tej powierzchni, co zwraca inwestorowi koszty wykonania. Zasada uniwersalności okablowania strukturalnego wymusza wprowadzenie jednolitego standardu ujętego w normy. Powstały normy: ogólnoświatowe, amerykańskie i europejskie. Nasza krajowa norma PN-EN 50173 z roku 1999 jest równoważna normie europejskiej EN 50173 z roku 1995 i zapewne będzie aktualizowana. Aktualne (r. 2001) oznaczenia ilustruje:
Tabela 1. Normy określające system okablowania strukturalnego |
Standard |
Oznaczenie |
polski |
PN-EN 50173 (1999) |
europejski |
EN 50173 (2001) |
amerykański |
TIA/EIA 568B (2001) |
światowy |
ISO/IEC 11801 AM2 (1999) |
Wielość istniejących standardów nie oznacza jednak zamieszania w treści światowych norm. Wszystkie one określają bowiem pasmo przenoszenia jako podstawowe pojęcie dzielące sprzęt i łącza na klasy lub kategorie. Czym wyższa klasa tym szersze jest maksymalne pasmo przenoszenia. Zależności pomiędzy normami ilustruje poniższa tabela:
Tabela 2. Kategorie / klasy okablowania strukturalnego |
TIA/EIA 568B |
ISO/IEC 11801 AM2
EN 50173 |
Maksymalne pasmo przenoszenia |
Kategoria 1 |
Klasa A |
do 0,1 MHz |
Kategoria 2 |
Klasa B |
do 1,0 MHz |
Kategoria 3 |
Klasa C |
do 16 MHz |
Kategoria 4 |
- |
do 20 MHz |
Kategoria 5 |
Klasa D |
do 100 MHz |
- |
Klasa optyczna |
powyżej 10 MHz |
Kłopoty z tak określonymi pasmami przenoszenia pojawiły się wraz z powstaniem szybkich protokołów transmisji (np. Gigabit Ethernet). W przeciwieństwie bowiem do Fast Ethernet wykorzystującego 2 pary z 4 w kablu (po jednej do nadawania i odbioru) Gigabit Ethernet wykorzystuje wszystkie 4 pary duplexowo i z prędkością transmisji do 125 MHz. Wymagało to stworzenia specjalnego rozszerzenia kategorii 5, nazwanego 5E, w stosunku do której zostały znacznie zaostrzone parametry pomiarowe (o wielkościach mierzonych przy określaniu jakości okablowania piszemy w szczegółach technicznych). Te same wymagania musi obecnie spełniać także „Klasa D” w/g norm europejskich i światowych.
Poza podziałem na klasy Polska Norma określa także nazewnictwo i podział okablowania strukturalnego. Poniższy rysunek (w/g PN-EN 50173) przedstawia zasadnicze grupy okablowania do stosowania w projektach:
Rys. 1. System okablowania strukturalnego w/g PN-EN 50173
Rysunek 1 należy interpretować jako obraz drogi, którą ma do przebycia informacja wchodząca z zewnątrz do sieci campusu (grupy budynków) przed dotarciem do odbiorcy – komputera lub telefonu w sieci lokalnej. Symbolem „X” oznaczone zostały punkty krosujące i / lub wzmacniające sygnał. Cała sieć przypomina choinkę lub szkielet ryby (stąd nazewnictwo opisane dalej); nazywa się to topologią hierarchicznej gwiazdy.
Na Rys. 1 zastosowane zostały następujące oznaczenia (nazewnictwo zapożyczone z PN-EN 50173):
- CD - rozdzielnia campusu (Campus Distributor). Jest to centralny punkt w topologii gwiazdy. Powinien mieścić się nim ośrodek kontroli sieci (obejmującej kilka budynków); może także obsługiwać część okablowania poziomego (patrz dalej).
- BD – rozdzielnia budynku (Building Distributor). Jest punktem łączącym okablowanie kręgosłupowe (pionowe) budynku i kampusu. Może także obsługiwać część okablowania poziomego.
- FD – rozdzielnia piętra (Floor Distributor). Zgodnie z nazwą łączy okablowanie kręgosłupowe i poziome.
- TP – punkt przejściowy (Transition Point). Może opcjonalnie wejść w skład okablowania poziomego umożliwiając wzmocnienie sygnału i / lub przejście na kabel wielomodowy. Nie jest natomiast używane do krosowania.
- TO – gniazdko telekomunikacyjne (Telecommunication Outlet). Umożliwia podłączenie użytkownika do systemu. Zalecaną konfiguracją są 2 złącza RJ-45 lub 1 złącze RJ-45 i złącze światłowodowe SC.
- Kręgosłupowy (pionowy, szkieletowy) system okablowania campusu (Campus Backbone Cable) łączy punkt „CD” z wieloma punktami „BD”. Zalecany jest tutaj światłowód wielomodowy (MM, Multi-mode).
- Kręgosłupowy (pionowy, szkieletowy) system okablowania budynku (Building Backbone Cable) łączy punkt „BD” z wieloma punktami „FD”. Zalecany jest tutaj światłowód wielomodowy MM ale dopuszczalne jest stosowanie kabli UTP / STP
- Poziomy system okablowania (Horizontal Cable) obejmuje najczęściej obszar jednej kondygnacji i łączy punkty „FD” z „TO”. Może być także wyprowadzany bezpośrednio z „CD” lub „BD” w zależności od lokalnych potrzeb. Używane są kable UTP / STP ale także światłowody MM.
- Okablowanie obszaru roboczego są to przewody łączące gniazda „TO” i urządzenia końcowe.
- Łącze – jest stałą częścią okablowania poziomego (czyli strukturalnego a nie roboczego). Zawiera wymienione wyżej punkty „CD”, „BD”, „FD”, „TO” i przewody pomiędzy nimi.
- Krosownica (panel krosowy) jest zestawem gniazd umożliwiających – przy pomocy krótkich kabli krosowych łatwe mapowanie jednego zestawu numerów abonenckich na inny.
- Kanał – jest gotową do pracy strukturą (łącze, panele i kable krosowe).
Zainteresowanym polecamy cennik akcesoriów sieciowych oraz szczegóły techniczne dotyczące pomiarów parametrów sieci.
Zakres działalności | Sieci lokalne | Nasi klienci | Cenniki i zamówienia | Kontakt
|